Sigorta Hukuku Nedir
Sigorta hukuku, sigorta işlemleri ve sigorta sözleşmeleri ile ilgili hukuki düzenlemeleri içeren bir hukuk dalıdır. Bu hukuk dalı, sigorta şirketleri, sigortalılar ve üçüncü taraflar arasındaki ilişkileri düzenler. Sigorta hukuku, sigorta sözleşmelerinin yapılması, yürütülmesi, ihlalleri, tazminat talepleri, sigorta primleri ve diğer konuları içerir. Sigorta hukukunun ana konuları;
1- Sigorta Sözleşmeleri: Sigorta hukuku,sigorta şirketleri ile sigortalılar arasındaki sözleşmeleri düzenler. Sigorta sözleşmeleri, poliçe şartları, teminatlar, prim ödemeleri ve diğer detayları içerir. Bu sözleşmelerin geçerliliği, yürürlüğü, değiştirilmesi ve feshedilmesi gibi konular sigorta hukukunun kapsamındadır.
2- Sigorta Primleri ve Teminatlar: Sigorta primleri, sigortalının ödediği ücretlerdir. Sigorta hukuku, prim ödemelerinin nasıl belirleneceği, ne zaman ödeneceği ve teminatların hangi şartlar altında devreye gireceği gibi konuları düzenler.
3- Tazminat Talepleri ve Hasar Davaları: Sigorta hukuku, sigortalının hasar görmesi durumunda tazminat taleplerini ve hasar davalarını düzenler. Sigorta poliçesi kapsamında meydana gelen zararlar için tazminat alma hakkı ve tazminatın nasıl hesaplanacağı gibi konuları içerir.
4- Sigorta Şirketlerinin Sorumluluğu: Sigorta hukuku, sigorta şirketlerinin sözleşme şartlarına uygun davranma, dürüstlük kurallarına uyma ve sigortalıya karşı sorumluluklarını yerine getirme yükümlülüklerini düzenler.
5- Sigorta Hukuku ve Diğer Hukuk Dallarıyla İlişkiler: Sigorta hukuku, diğer hukuk dallarıyla da etkileşimde bulunabilir. Örneğin, ceza hukuku ile ilgili suistimal durumlarında veya iş hukuku ile ilgili sigortalıların iş kazaları durumlarında sigorta hukuku devreye girebilir.
6- Reasürans: Reasürans, sigorta şirketlerinin kendi risklerini başka şirketlere devretme işlemidir. Sigorta hukuku, reasürans işlemlerini ve ilişkilerini düzenler.
7- Sigorta Denetimi ve Yatırımları: Sigorta sektörü, genellikle denetim ve düzenleme altındadır. Sigorta hukuku, sigorta şirketlerinin faaliyetlerini izlemek, düzenlemek ve gerekli denetimleri yapmak amacıyla kullanılır.
Sigorta hukuku, sigorta sözleşmelerinin tarafları arasındaki dengeyi sağlamak ve adil bir şekilde uygulanmasını sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir hukuk dalıdır.
Sigorta Hukuku Davası Nedir
Sigorta hukuku davaları, sigorta sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözmek amacıyla açılan hukuki davaları ifade eder. Bu davalar genellikle sigorta şirketi ile sigortalı arasında ortaya çıkan ihtilafları kapsar ve sigorta sözleşmesinin şartlarına, tarafların haklarına ve yükümlülüklerine odaklanır.
Sigorta Türleri Nelerdir?
Sigorta, belirli risklere karşı finansal koruma sağlayan bir güvence sistemidir. Sigorta türleri, farklı ihtiyaçlara ve risklere yönelik olarak çeşitlenmiştir. Yaygın olarak bilinen bazı sigorta türleri;
- Hayat sigortası,
- Sağlık sigortası,
- Araç sigortası,
- Konut sigortası,
- İşyeri sigortası,
- Seyahat sigortası,
- Kira sigortası,
- Zorunlu mali sorumluluk sigortası.
Bu sigorta türleri, bireylerin ve işletmelerin karşılaşabileceği çeşitli risklere karşı koruma sağlamak üzere tasarlanmıştır. Sigorta poliçeleri, sözleşmeye bağlı olarak farklı kapsamlara sahip olabilir ve primler, risk faktörlerine göre değişebilir.
Sigorta Hukuku Hangi Mahkemede Görülür?
Sigorta hukuku davaları, sigorta sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkları, tazminat taleplerini, prim artışlarına ilişkin anlaşmazlıkları veya sigorta şirketinin sorumluluğuna dair ihtilafları içerebilir. Bu tür davalar, taraflar arasındaki sözleşme ilişkilerinden kaynaklanan hukuki ihtilafları çözmeyi amaçlar.
Sigorta hukuku davaları genellikle tarafların niteliğine ve dava konusuna göre Asliye Ticaret Mahkemeleri veya Tüketici Mahkemelerinde görülebilir. Örneğin bir trafik kazasında; zarar gören kişinin, kusurlu aracın trafik sigortasına açtığı tazminat talepli davalar Asliye Ticaret Mahkemelerinde görülürken sigortalı kişi ile sigortacı arasında sigorta poliçesinden kaynaklanan bir uyuşmazlık Tüketici Mahkemelerinde görülebilmektedir.
Sigorta Hukukunda uyuşmazlıkların çözüm merkezi sadece mahkemelerle sınırlı olmamakta, birçok uyuşmazlık arabuluculuk veya tahkim sürecinde daha hızlı bir şekilde çözüme kavuşabilmektedir.
Sigorta Avukatı Arabuluculuk
Arabuluculuk, mahkeme sürecinden daha hızlı ve daha az maliyetli bir çözüm sağlayabilir. Ancak, her durum farklıdır ve bazı durumlarda mahkemeye gitmek zorunlu olabilir. Sigorta avukatları, müvekkillerinin çıkarlarını en iyi şekilde korumak ve en uygun çözümü bulmak için arabuluculuk sürecini etkili bir şekilde yönetirler. Sigorta kuruluşlarına karşı Asliye Ticaret Mahkemelerinde görülecek uyuşmazlıklarda öncelikle arabuluculuk sürecini tamamlamak zorunlu olabilmektedir.
Sigorta Tahkim Komisyonu
Sigorta Tahkim Komisyonu; sigorta kuruluşları ile sigortalılar ve sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler arasındaki sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkları, alanında uzman hakemlerce daha hızlı, etkin ve düşük maliyetli bir şekilde çözüme kavuşturan ve mahkemelerin iş yükünü azaltmayı hedefleyen bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoludur.
Mahkemelerde görülen uyuşmazlıkların çözümü yıllar sürebiliyorken Sigorta Tahkim Komisyonunda görülen uyuşmazlıkları ortalama 4 ay ile 8 ay arasında hızlı ve bağlayıcı bir şekilde çözüme kavuşturmak mümkün olabilmektedir.
Araç Değer Kaybı Nedir?
Araç değer kaybı sigorta poliçelerinde maddi zarar teminatı kapsamına giren ve şartları oluştuğunda Sigorta Şirketlerinin gidermekle yükümlü olduğu bir zarar çeşididir. Trafik kazası neticesinde araçta oluşan hasara, değişen ve onarılan parçaların durumuna göre aracın kazadan önceki piysasa değeri ile kazadan sonraki piyasa değeri arasındaki fark, araçta meydana gelen değer kaybını oluşturmaktadır.
Sigorta Şirketleri, aracın tamir-onarım masraflarını karşılamakla yükümlü olmakla birlikte; araçta meydana gelen değer kaybı zararını da karşılamakla yükümlüdürler.
Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?
Anayasa Mahkemesi iptal kararına kadar araçta meydana gelen değer kaybı zorunlu mali mesuliyet sigortası genel şartları ekinde bulunan formül tablosuna göre hesaplanmaktaydı. Bu formüle göre yapılan hesaplamaları Anayasa Mahkemesi, zarar gören kişilerin gerçek zararını karşılamaktan uzak olduğu gerekçesiyle iptal etmiştir. Araçta meydana gelen değer kaybına ilişkin gerçek zararın, aracın piyasa koşullarındaki değerine göre hesaplanması gerektiği yönünde Anayasa Mahkemesi hüküm kurmuştur.
Bahsi geçen bu karar neticesinde araç değer kaybı; kazaya karışan aracın marka, model, kaza/hasar geçmişi, kilometre bilgisi gibi unsurlar göz önüne alınarak kazadan önceki piyasa değeri ile kazadan sonraki piyasa değerinin araştırılıp tespit edilerek hesaplanmaktadır.
Dikkat edilmesi gereken bir husus kazaya karışan aracın geçmiş hasar kaydı ve aracın elektronik ya da plastik aksamlarından hasar görmesidir. Şayet aracın, kazada hasar aldığı bir bölgeden daha önce aldığı bir hasarı mevcutsa veya plastik ya da elektronik aksamlarından zarar görmüşse bu hususlar araçta meydana gelen değer kaybı hesabında dikkate alınmayabilmektedir.
Araç Hasar Farkı Bedeli Nedir?
Meydana gelen kaza neticesinde sigorta şirketlerinin gerçek hasar bedelini karşılamak gibi bir yükümlülüğü mevcuttur. Nitekim bazı durumlarda sigorta şirketi hasarlı parçaları, orijinal parça yerine eşdeğer, yan sanayi veya muadil parçalar ile değiştirebilmekte ya da hasar tazminatı hesaplamasında KDV’yi dahil etmeyip yüksek iskonto uygulayabilmektedir.. Bu gibi durumlarda sigorta şirketleri esasen orijinal parça fiyatları üzerinden, iskontosuz ve KDV dahil olarak bir hasar tazminatı hesabı yapıp zararı bu yönde karşılamaları gerekmektedir.
Sigorta Şirketlerinin eksik hasar ödemesini yaptığı durumlarda yukarıda bahsedilen kriterler çerçevesinde gerçek zararın hesaplanarak hasar farkı bedelinin mağdur kişiye ödenmesi talep edilebilmektedir.
Sigorta Avukatı Ne İş Yapar
Esas itibariyle ülkemizde avukatların herhangi bir hukuk dalında özelleşmiş bir avukat olarak nitelendirilmesi doğru değildir. Ancak avukatların belirli bir konuda çok çalışarak bu konuda tecrübe kazanmış olmaları söz konusu olabilir.
Sigorta avukatları, sigorta hukuku alanında uzmanlaşmış hukuk profesyonelleridir ve genellikle müvekkillerini sigorta işlemleri, sigorta sözleşmeleri, tazminat talepleri ve diğer sigorta hukuku konularında temsil ederler.
Gerek mahkemelerde görülen uyuşmazlıklarda gerekse Sigorta Tahkim Komisyonunda görülen uyuşmazlık süreçlerinde kişilerin hak kaybı yaşamaması, süreci en hızlı ve etkin bir şekilde sonuçlandırabilmeleri için Sigorta Hukuku alanında uzman avukatların desteğini almaları tavsiye edilmektedir.